Proces wychowania jest intencjonalny, bezpośredni, celowy, zorganizowany, zaplanowany i interakcyjny. Dwukierunkowość oddziaływań zakłada aktywne uczestnictwo wychowanka, który jest podmiotem wychowania. Interakcja ta nie jest jednak symetryczna - wyodrębnione są w niej dwie role - wychowującego i wychowywanego. Między osobami w relacji istnieją różnice kompetencji oraz wiedzy na temat celu i metod działania wychowawczego.
"Przez opiekę nad dziećmi i młodzieżą rozumieć będziemy nie tylko dostarczanie im niezbędnych środków do zaspokajania materialnych potrzeb (okresowo lub stale), lecz branie odpowiedzialności za losy korzystającego z opieki, a więc za wspomaganie i pielęgnowanie jego rozwoju, zapobieganie degeneracji społecznej, za warunki rozwoju psychofizycznego i kształtowanie twórczej osobowości podopiecznego"
J.Wołszyk w J.Wołszyk, R.Wroczyński (red.): Pedagogika i potrzeby społeczne,PWN,Warszawa 1974.
- Wincenty Okoń: podkreśla, że wychowanie jest świadomą działalnością społeczną, opartą na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, mającym na celu wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Proces ten dotyczy obu podmiotów, nie jest jednostronny.
- Kazimierz Sośnicki i Mieczysław Łobocki: definiują wychowanie jako proces skoncentrowany na rozwoju umysłowym, uczuciowym, motywacyjnym i konkretnych działaniach jednostki. Ich podejście obejmuje zarówno nauczanie, jak i wychowanie w jego węższym znaczeniu, kładąc nacisk na rozwijanie (kształtowanie) osobowości pod względem wszystkich jej cech.
